COST akcije

COST je najstariji okvir naučne saradnje evropskih zemalja uspostavljen 1971. godine na prvoj Konferenciji 19 ministara nauke. BiH je od 2009. g. punopravna članica COST-a.

Na čelu COST-a nalazi se CSO (Committee of Senior Officials) koji čine nacionalni COST koordinatori i predstavnici odgovarajućih državnih institucija zemalja članica. Za područja s većim brojem projekata (telekomunikacije, promet itd.) postoje tehnički odbori.

Učešće u projektima regulisano je potpisivanjem Memoranduma o saglasnosti (Memorandum of Understanding), koji nema snagu međudržavnog ugovora pa ga ne moraju verifikovati parlamenti zemalja članica. Finansiranje projekata je na državnom nivou, a rezultati istraživanja zajednički su svim učesnicima u projektu. U pravilu se radi o projektima koji su od zajedničkog interesa više zemalja ili pak od opšteg interesa (npr. okolina, okeanografija, meteorologija), odnosno od interesa radi stvaranja zajedničkih standarda za cijelu Evropu. Prednost saradnje u okvirima COST-a jest i u činjenici da se ravnopravnom saradnjom na projektima stvaraju uslovi za sve ostale oblike međunarodne saradnje, a nacionalni se program dovodi u relaciju s istraživanjima u Evropi i svijetu.

Program COST posebno je okrenut onim područjima istraživanja gdje zajedničke akcije mogu donijeti i korist zemljama učesnicama. Dok su naglasci u vrijeme osnivanja bili na području telekomunikacija, informatike, transporta, materijala, okeanografije, meteorologije i okoline, sve više današnjih inicijativa okreće se društvenim naukama, hemiji, medicinskim istraživanjima i šumarstvu. COST svesrdno promoviše koncept “bottom-up working”, gdje svaka zemlja članica smije pokretati akciju, koja u tom slučaju može uključivati i po nekoliko projekata. Tako fleksibilan pristup doveo je do uspješne koordinacije više od 200 akcija, koje su otvorile put prema nekim drugim istraživačkim programima EU-a.

COST program od svojih se početaka drži četiri temeljna načela:

Otvorenost: sve COST zemlje, bez obzira na to jesu li članice EU-a ili nisu, mogu predlagati istraživačke akcije.

Sloboda izbora: učešće u akcijama slobodno je za sve COST zemlje ovisno o njihovim državnim prioritetima i interesima.

Decentralizovano finansiranje: istraživanja se finansiraju na državnom nivou.

Zajedničke akcije: istraživačke aktivnosti na državnom nivou koordinira Upravni odbor (Management Committee).

Web link – http://www.cost.eu